Ngay từ nhỏ, Hoàng Ngọc Hiến ở P. Hóa An (TP. Biên Hòa) đã có niềm đam mê với gốm. Vì thế, sau khi tốt nghiệp THPT anh đã chọn Trường cao đẳng Mỹ thuật trang trí Đồng Nai để được trau dồi thêm kiến thức về ngành Gốm. Ước mơ của ông là gì hãy cùng Gốm Việt Thành tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây:

Nghệ nhân Hoàng Ngọc Hiến – Chủ lò gốm Hiến Nam, Phường Hoá An

Năm nay tỉnh Đồng Nai đón tin vui với nhiều dự án kỉ niệm 325 năm hình thành và phát triển vùng đất Biên Hoà – Đồng Nai (1698 – 2023). Trùng hợp thay, con số đó cũng là tuổi nghề của Gốm Biên Hoà – một trong 14 làng nghề gốm nổi tiếng nhất nước.

Một trong số ít các cơ sở gốm Biên Hoà còn tồn tại và phát triển cho đến nay là lò gốm Hiến Nam của họa sĩ – nghệ nhân Hoàng Ngọc Hiến. Hiến Nam nằm trong một cái hẻm nhỏ, lọt thỏm giữa hàng chục cửa hàng kinh doanh gốm sứ cao cấp có vị trí đắc địa khác.

Khác xa với tưởng tượng trước đó, lò gốm Hiến Nam khá lớn. Với tổng diện tích khoảng 500 mét vuông và có 3 khu vực chính, một là nơi các anh, các chú làm công việc gọt đẽo, tạo hình cho sản phẩm; một khu vực khác bày biện vô số màu nước, cọ vẽ để trang trí gốm sau khi đã được nung và phơi khô; nơi còn lại để trưng bày các sản phẩm đã hoàn thiện.

Dường như vào những ngày cuối năm, đơn hàng Tết nhiều hơn nên ai nấy đều làm việc rất hăng say. Bức tranh lao động ở lò gốm Hiến Nam thực sự khiến tôi ngưỡng mộ và trân quý, bởi cái cách mà họ thả hồn vào từng nắm đất không chỉ đơn thuần là đang thực hiện một công việc thường nhật, đó là những giây phút sáng tạo nghệ thuật thăng hoa của những người nghệ nhân thực thụ.

1. Điều gì khiến cho ông có niềm đam mê với gốm từ nhỏ?

Bình hoa Bốn mùa của nghệ nhân Hoàng Ngọc Hiến

Biết được gốm Biên Hòa có bề dày lịch sử hàng trăm năm, từng nổi danh trong và ngoài nước, tôi đã có một ước mơ, sau này lớn lên sẽ trở thành thợ gốm giỏi nghề, thành lập được xưởng riêng để chuyên sản xuất dòng gốm mỹ thuật cao cấp. Sau đó sẽ đưa sản phẩm gốm Biên Hòa đến với những người thích gốm ở mọi vùng miền trên cả nước và xuất khẩu ra nước ngoài.

2. Hội tụ cả năng khiếu lẫn đam mê dòng gốm mỹ thuật từ nhỏ, vì sao đến năm 2013 khi đã ngoài 30 tuổi ông mới thành lập cơ sở sản xuất gốm?

– Dù theo học nghề gốm mỹ thuật từ nhỏ và cũng được một số nghệ nhân, thợ giỏi chỉ dạy, song tôi nghĩ mình cần phải có trải nghiệm thực tế nhiều hơn nữa trước khi thành lập xưởng tự mình sản xuất. Vì thế ra trường, tôi chọn làm việc ở một số cơ sở gốm lâu năm tại TP.Biên Hòa để lĩnh hội thêm những bí quyết trong nghề gốm mỹ thuật từ khâu tạo hình đến khâu chấm men và đưa gốm vào nung cho ra những sắc màu đặc sắc như ý. Đến năm 2013, khi đã tích lũy kiến thức về gốm vững vàng và đủ tiềm lực tài chính, tôi mới tiến hành thành lập Cơ sở Sản xuất gốm Phú Hiến Nam tại P.Hóa An.

Làm chủ một cơ sở gốm vất vả gấp nhiều lần so với làm một thợ gốm giỏi nghề. Tôi phải lo sáng tạo ra những sản phẩm gốm mỹ nghệ đặc sắc, tìm thị trường tiêu thụ để có vốn duy trì sản xuất. Tuy nhiên, tôi gặp may mắn là sản phẩm của xưởng khi đưa đi giới thiệu tại các cuộc triển lãm đã được người yêu gốm đón nhận nhiệt tình. Từ đó, các đại lý tìm đến tôi đặt hàng ngày một nhiều.

3. Hiện nay, sản phẩm gốm mỹ thuật của ông ngoài tiêu thụ trong nước đã đến được những quốc gia nào trên thế giới?

– Sản phẩm gốm mỹ thuật của tôi chia làm 2 trường phái là cổ điển và hiện đại. Với trường phái cổ điển, tôi tập trung phục hồi và phát triển các sản phẩm gốm: tượng, tranh, phù điêu, hoa văn. Còn với trường phái hiện đại, tôi tự sáng tạo ra các sản phẩm gốm cao cấp đan xen giữa nét truyền thống và hiện đại để đưa đi triển lãm, giới thiệu cho mọi người biết về gốm Biên Hòa và khi khách có nhu cầu sưu tầm thì bán. Từ khi thành lập xưởng gốm và chuyển thành công ty, tôi đã nhận được rất nhiều đơn đặt hàng từ các đền chùa trên cả nước, các đại lý, công ty.

Những đơn hàng nhận được dù nhỏ hay lớn, tôi đều dồn tâm sức vào thực hiện với mong muốn sẽ góp phần lưu giữ và phát triển gốm Biên Hòa. Hiện những mặt hàng gốm tôi sản xuất ra, ngoài tiêu thụ ở thị trường trong nước, còn xuất khẩu sang một số nước châu Âu, ASEAN.

4. Nhiều năm gắn bó với nghề Gốm mỹ nghệ, điều gì khiến ông thấy thú vị nhất?

Nghệ nhân Hoàng Ngọc Hiến đang điêu khắc cho tượng gốm của mình

Tôi chọn nghề vì yêu thích và đam mê nên trong quá trình làm việc luôn đem lại cho tôi nhiều thú vị. Mỗi khi một mẻ gốm ra lò được khách hàng đón nhận nhiệt tình, đó cũng là niềm vui lớn cho những người làm gốm. Có những tác phẩm gốm, tôi phải mất nhiều thời gian nghiên cứu, sáng tạo mới hình thành và trở thành hàng “độc” được những người mê gốm đánh giá cao về giá trị nghệ thuật, sẵn sàng trả giá cao để sở hữu cũng là khích lệ lớn. Tuy nhiên, cũng có một số tác phẩm gốm đặc sắc, tôi sẽ giữ lại làm kỷ niệm và để khách hàng đến với cơ sở gốm Phú Hiến Nam có thể chiêm ngưỡng.

5. Gốm Biên Hòa đã trải qua nhiều thăng trầm, theo ông, muốn nghề gốm trở lại thời “hoàng kim” như nhiều năm trước, các cơ sở gốm cần những gì?

Các nghệ nhân, thợ giỏi đi trước đã có công phát triển gốm Biên Hòa trở thành một trong 14 làng nghề gốm nổi tiếng nhất cả nước. Từ những thập niên đầu của thế kỷ XX gốm Biên Hòa đã xuất qua gần 10 quốc gia, vùng lãnh thổ. Tuy có nhiều thời điểm gốm Biên Hòa đứng trước nguy cơ mai một, song những người yêu nghề đã liên kết đưa ra thị trường những sản phẩm đặc sắc vừa kế thừa những đặc trưng của gốm Biên Hòa xưa nhưng cũng đan xen những nét hiện đại giúp sản phẩm đẹp, hấp dẫn hơn.

Nghệ nhân gốm Hoàng Ngọc Hiến bên tác phẩm của mình

Chúng tôi, thế hệ đi sau tiếp tục kế thừa, nâng giá trị cho gốm Biên Hòa với việc xuất khẩu vào khoảng 30 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới. Thời gian qua, tôi cố gắng liên kết với một số công ty nâng chất lượng, số lượng sản phẩm, mở rộng thêm thị trường tiêu thụ cho sản phẩm gốm.

6. Nhiều cơ sở gốm cho biết, rất ít người trẻ muốn kế thừa và phát triển nghề gốm truyền thống. Theo ông phải làm sao để thu hút được những bạn trẻ theo và gắn bó với nghề?

Muốn trở thành thợ gốm mỹ nghệ giỏi đòi hỏi người theo nghề phải có năng khiếu, tỉ mỉ, cần mẫn và chịu được vất vả. Hiện nay, công ty, nhà máy được thành lập khá nhiều và cần lượng lao động lớn.

Công việc tại các nhà máy nhẹ nhàng, thu nhập ổn định hơn so với theo nghề gốm nên nhiều bạn trẻ không mặn mà. Thế nhưng theo tôi, sẽ vẫn có những bạn trẻ yêu thích nghề gốm và sẵn sàng gắn bó với nghề lâu dài. Bằng chứng là có nhiều cơ sở gốm tại Biên Hòa đã chuyển đổi thành công ty, thuê đất trong cụm công nghiệp và xây dựng nhà xưởng rộng rãi khang trang, tuyển thêm nhiều lao động để đáp ứng các đơn hàng lớn của đối tác trong nước và nước ngoài.

Tôi và các cơ sở gốm ở Biên Hòa cũng liên tục tuyển dụng và đào tạo thêm các thợ gốm, nhằm duy trì và phát triển làng nghề. Đồng thời tìm cách truyền lửa niềm đam mê, tự hào về gốm Biên Hòa cho các bạn trẻ để đưa nghề truyền thống ngày một phát triển. Bên cạnh đó, cũng phải có những đóng góp nhất định trong việc bảo tồn và phát triển nghề truyền thống. Tôi may mắn là tuổi đời, tuổi nghề chưa nhiều như một số thợ giỏi khác nhưng đã được phong nghệ nhân. Đây sẽ là động lực giúp tôi nỗ lực nhiều hơn trong nghề để tiếp tục khôi phục, lưu giữ và nâng giá trị cho gốm Biên Hòa, đưa gốm Biên Hòa ngày một đi xa đến nhiều quốc gia khác.

7. Công ty Cổ Phần Gốm Việt Thành là một trong những đơn vị hàng đầu trong việc mở rộng mối quan hệ hợp tác và liên kết với Xưởng gốm Hiến Nam

Công ty Cổ Phần Gốm Việt Thành, một trong những đơn vị hàng đầu trong ngành gốm sứ tại Biên Hoà – Đồng Nai, luôn chú trọng việc mở rộng và củng cố các mối quan hệ hợp tác chiến lược. Trong nỗ lực này, chúng tôi đã thiết lập một liên kết vững mạnh với Gốm Hiến Nam, một đối tác đáng tin cậy và có uy tín trong ngành.

Sự kết hợp này không chỉ mở ra cơ hội cho việc trao đổi công nghệ và kinh nghiệm, mà còn nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ của cả hai bên. Chúng tôi cam kết tiếp tục phát triển và mở rộng mối quan hệ này để mang lại giá trị tối ưu cho khách hàng và đối tác, đồng thời góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành gốm sứ Việt Nam. Chúng tôi hy vọng sẽ hỗ trợ được mọi khách hàng cũng như được quý khách hàng quan tâm và hợp tác lâu dài trong thời gian sắp tới.

Nếu bạn quan tâm và muốn ghé thăm Xưởng Gốm Hiến Nam, bạn sẽ được trải nghiệm một không gian sản xuất gốm sứ truyền thống kết hợp với công nghệ hiện đại. Ngoài ra có thể chứng kiến tận mắt quá trình làm gốm và lựa chọn cho mình một sản phẩm yêu thích nhé!

Xưởng Gốm Hiến Nam: Đường Bùi Hữu Nghĩa, Tỉnh lộ 16, Phường Hóa An, Thành phố Biên Hòa, Đồng Nai, Việt Nam

Hotline: 0906922113

Công ty Cổ phần Gốm Việt Thành: 2431 Nguyễn Ái Quốc, Phường Hóa An, TP. Biên Hòa, Đồng Nai, Việt Nam

Phuc Nguyen – General Manager – phucnguyen@vicerco.vn

Tel: (+84) 251 395 4312 – Hotline: (+84) 914 292 636

Tien Nguyen – Sale Executive – sale01.pottery@vicerco.vn

Hien Nguyen – Production Manager – hiennguyen@vicerco.vn

Tien Nguyen – Sale Executive – sale01.pottery@vicerco.vn

Trang Le – Sale Executive – trangle@vicerco.vn